Lenin, 27 Mart 1922 tarihli “aldatıldık” analizini yedi ay sonra şöyle geliştirecektir:“Dördüncüsü, suç devlet aygıtımızda. Eski devlet aygıtını devraldık ve bu bizim için talihsizlik oldu. Bu aygıt sık sık bize karşı işliyor. 1917’de iktidarı ele geçirdikten sonra hükûmet görevlileri bizi sabote etti. Bu bizi çok korkuttu ve ‘lütfen geri dönün’ diye yalvardık. Hepsi geri döndü, ama bu bizim için talihsizlik …

Tarih, 27 Mart 1922. Lenin, on birinci parti kongresinde merkez komite raporunu okuyor. Bundan bir yıl önce, üretim artsın diye Yeni Ekonomi Politika’ya geçilmiş. Ama devlet yeni politikayı iyi uygulamamış:“Devlet bizim elimizde, fakat devlet bu geçen bir yıl boyunca Yeni Ekonomi Politika’yı istediğimiz gibi mi yürüttü? Hayır… Peki nasıl yürüttü? Aygıt, kendini yönlendiren ele itaat etmeyi reddetti. Sanki sürücüsünün istediği …

Burjuva toplumda birbirleriyle ancak metalar aracılığıyla ilişki kurabilen yalıtık bireyler, meta mübadelesinin yapıldığı pazarda kof bir toplumsal yaşam bulurlar. Yalıtık bireyleri birbirlerine bağlayan pazar ilişkisinin yarattığı toplumsal yaşam illüzyonu, kendini yurt, ulus, devlet olarak çeşitli momentlerde ortaya koyar.Yurt, ulus, devlet gibi toplumsallık illüzyonlarının dayattığı “genel çıkar” da bir illüzyondur. Çünkü sahici bir toplumsallığı yaşamayan yalıtık bireylerin hepsini kavrayan sahici bir …

Devlet sapkınlığının kapitalizm öncesi toplumlardaki örgütlenişi güçlerin (erklerin) birliğine, kapitalist toplumlardaki örgütlenişi ise güçler ayrılığına dayanır. Kapitalizm öncesi toplumlardaki egemen toplumsal ilişkiler kişisel bağımlılık ilişkileridir. Kişisel bağımlılık ilişkileri, egemenlerin hiyerarşik bir yapılanma içinde kişisel-keyfi erk kullandığı devlet düzenine tekabül eder. Kapitalizm öncesi devletlerde yasama, yürütme ve yargı erkleri, çoğu durumda, hiyerarşinin tepesindeki hükümdarda yoğunlaşır. Kapitalist toplumlarda ise insanlar, kişilerden bağımsızdır, …