Related Articles
30 Ağustos’ta, SSCB’deki reformların mimarı eski Sovyet lideri Gorbaçov, 91 yaşında öldü. 1917’de kurulan ve Stalinizm tarafından derinden dönüştürülmüş sistemi kurtarmak için uygulamaya çalıştığı reformlar SBKP’den yeterli desteği alamadığından sonuçsuz kalmıştı.
Mikhail Sergeievich Gorbaçov, 2 Mart 1931’de Rusya’nın güneybatısında ve Kafkasya yakınlarında Privólnoe’da bir köy evinde doğdu. Çocukluk yılları kolektivizasyon, büyük kıtlık ve tasfiyelerle geçti. Aslında, büyükanne ve büyükbabasının ikisi de çalışma kamplarına Gulag’a gönderilmişlerdi ve bu deneyim küçük Mikhail üzerinde derin izler bırakmıştı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Komsomol’a katıldı ve 1952’ye kadar orada kaldı. Köylü olması ve o yıllarda Kızıl Bayrak İşçi ödülü alması okuduğu Moskova Devlet Üniversitesi’nin kapılarını açtı.
Gorbaçov felsefe öğrencisi olan Raísa Titarenko ile tanıştı ve 1953’te henüz öğrenciyken evlendi. 1955’te mezun olan Gorbaçov kendi bölgesine döndü. Stavropol Komsomol Komitesi Birinci Sekreteri görevini üstlendi ve daha sonra Partinin Birinci Sekreteri oldu. Köylere yaya olarak gitmesi, bir aparatçı için düşünülemezdi. Köylülerle kurduğu sıkı bağlar onların sorunları hakkında geniş bilgiye sahipti olmasına yaradı. 1970’e gelindiğinde Stavropol Krai Partisi’nin Birinci Sekreteri görevine yükseldi ve bu, onu otomatik olarak Merkez Komite üyesi yapan bir pozisyondu. On yılın sonunda, 1978’de Sekreterya’ya ve 1980’de Politbüro’ya katılmak için Moskova’ya gitmişti. O zamanlar örgütün en genç üyelerinden biriydi: kırk dokuz yaşındaydı.
Gorbaçov bürokratik kariyerine, 1960’ların başında Nikita Kruşçev’in başlattığı de-Stalinizasyon ve dönüşüm sürecinde başlamıştır. O kuşağın bir üyesi olarak, kendisini gerçek bir Marksist olarak görüyordu ve belirli reformların uygulanması durumunda gerçek komünizmi inşa etmenin mümkün olabileceğini düşünüyordu.
Özellikle ekonomi alanında reformlar hızlı bir şekilde gerçekleştirilmezse, sistemin derin bir krize yöneleceğinden Gorbaçov’un şüphesi yoktu. Kendisinden önceki KGB lideri Andropov gibi biliyordu ve ülkeyi genel uyuşukluktan çıkarmayı amaçlayan ilk reform hareketi olan Perestroyka’yı başlattı.
Perestroyka yalnızca SSCB’yi ayakta tutacak bir dizi reformu teşvik etme girişimi olarak değil, aynı zamanda ve her şeyden önce 1917’nin gerçek hedeflerine ulaşma girişimi olarak sunuldu. İki şeyi açığa kavuşturmayı denedi: sistem reforme edilebilir ve sosyalizm mümkün. Ancak reformları tutarlılıktan yoksundu ve düzensizdi. Bu bağlamda, yönetim elitinin pek çok üyesi şaşkınlıkla karşıladı. Bu durumun tırmanacağından korkan bazıları eski sistemi savunmaya başladı ve her türlü reform inisiyatifini boykot etti. Yeltsin gibi diğerleri ise, aksine, Gorbaçov tarafından teşvik edilen değişimin sistemi reforme etmek için değil, doğrudan yıkmayı anladı. Elitin içinden, piyasa ekonomisine geçişin yolunu açacak kapitalist yanlısı bir koalisyon ortaya çıktı. Komünistler arasından yeni kapitalistler türedi.
Sovyet cumhuriyetlerinin liderleri ve onlara katılan reform kaçkını kişiler kapitalist geleceği hevesle kucaklamak için sosyalist geçmişin üstünü çizmeye kararlıydılar. Tabii ki yalnız değillerdi. Arkalarında, Sovyet toplumunun ayrıcalıklı grupları; kapitalizm hevesli ekonomistler ve başarılı girişimciler kuyruğa girmişti. Gorbaçov’un baş danışmanlarından A. N. Yakovlev gibi korkak ve dönekler, Yeltsin ve sonradan onun yardımcı olacak olan şimdiki başkan Putin Sovyetlerin mezar kazıcılarıydılar.
Gorbaçov, sistemi ilk hedeflerine yaklaştırmak için ince ayar yapmak istemişti, ancak Parti’nin eskimiş demokratik olmayan yapısı ve bürokratik modeli tarafından yönlendirilen reformlar, kısa sürede Sovyet sistemini parçalayarak kapitalist bir sistemle değiştirdi. Gorbaçov partide ve parlamentoda yalnız kalmıştı. Tek bir seçeneği vardı: 25 Aralık’ta cumhurbaşkanı olarak istifasını imzaladı ve Sovyetler Birliği sonsuza dek ortadan kayboldu.
Not: Martin Hamamı’nin “Gorbaçov, Yalnız Bırakılan Adam”, makalesinden yararlanıldı, Nueva Socieded, 31 Agustos 2022
Güzel yazı❤️