Sol/Marksizm

Yüz yıl önce, 28-29 Ocak 1921’de hunharca katledilen Mustafa Suphi ve 15’lerin anısına Mustafa Suphi ve 15’lerin hunharca katledilişinin üzerinden yüzyıl geçti.  Mustafa Kemal’in daveti üzerine 28 Aralık 1920’de Kars’ta ülke topraklarına ayak basmışlardı.  Üç hafta bir otelde bekletildikten sonra ölüm yolculuğuna çıkartıldı ve 28-29 Ocak 1921 gecesi katledildiler. Aradan yaklaşık yetmiş yıl geçtikten sonra Nihat Sargın ve Nabi Yağcı, …

1982 yılının ortasından 1984 yılı sonuna kadar Bizim Radyo’nun yöneticiliğini yaptım. Radyonun ana yorumlarını yazıp kendim okumaya başladım. Ayrıca akşam önemli haber çıkmışsa, stüdyoya gelip haberi yazarak yorumunu kendim okudum. Solda genellikle “faşizm” sözcüğü karşıtına bir hakaret ya da küfürden başka bir anlama gelmez. Bütün öbür sol parti ve gruplar askeri rejimi “faşist diktatörlük” diye nitelerken TKP başlangıçta faşist diktatörlük …

Birikim dergisinin benimle “TKP deneyimi” üzerine yaptığı söyleşiye ilişkin uzun değerlendirme ve eleştirilerin için teşekkür ederim. Ama öne sürdüğün görüşlerine katılmıyorum, yanlış buluyorum. Bunun nedeni, eleştirdiğin “Türkiye’ye dönüş ve yasallaşma mücadelesi” sürecinin ömrünün sadece üç yıl üç ay olduğunu tümüyle unutup, kronolojik olarak hatalı (anakronik), dolayısıyla gerçeklerle ilgisi olmayan tespitlerde bulunuyor olmandır. Değerlendirme ve eleştirilerini senin sıralamana sadık kalarak ele …

Tanıl Bora: Önce hissiyat ve şahsiyat, izninizle! Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) kuruluşunun 100. yıldönümünde, bu partiye verdiğiniz zamanı, onun sana etkilerini ve “sona erişini” hatırlarken, nasıl hatırlıyorsunuz? – Bu sorunuzu TKP ile olan ilişkimi anlatarak yanıtlamaya çalışayım. Solun 12 Mart 1971 askeri darbesi karşısındaki yenilgisinden ben de, çeşitli çevrelerden çok sayıda insan gibi, şu sonucu çıkarmıştım: Sadece legal mücadeleyle sonuç …

Türkiye’de sol fikriyata dair yayıncılığın gelişmesinde önemli çabaları olan araştırmacı-yazar- çevirmen Ahmet Kardam’ın ‘Mustafa Suphi: Karanlıktan Aydınlığa’ adlı yeni kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. Kitabında bugüne kadar bilinenden farklı bir Mustafa Suphi portresi çizen Kardam ile Suphi’nin Ermenilere ve ‘Ermeni sorunu’na bakışını konuştuk. Kitabınızda bugüne kadar bize sunulanlardan farklı bir Mustafa Suphi portresiyle karşılaşıyoruz. Size göre, çalışmanızda Mustafa Suphi’nin günümüze kadar …

(Tartışma ve talep üzerine geliştirilmiş ve ayrıntılı kaynakça eklenmiştir/işlenmiştir.) Engels erken 20’li yaşlarından itibaren son derece olgun ve hemen her alana dair kapsamlı bilgiyle yazmaya başlamış olan bir bilim insanı ve filozoftur. Engels’in 1842 yılının yaz aylarında Karl Marx ile Paris’te buluşmasından sonra teorik ve pratik-politik hayatını Marx’ınki ile birleştirdi. O günden itibaren bu iki bilimcinin ve filozofun eseri birbirinden …

28 Kasım Friedrich Engels’in 200. doğum yıldönümü. Peki, “General”i nasıl biliriz? Şimdiye dek hakkında okuduklarımızı, duyduklarımızı, bildiklerimizi bir kenara koyalım, en baştan başlayalım. Marx’la nasıl bir ilişkisi vardı, tarihi maddeciliğin, nam-ı diğer Marksizmin oluşturulmasındaki payı neydi, eserleri hangi eleştirilere hedef oldu, ardında nasıl bir miras bıraktı? Paul Blackledge’in “Friedrich Engels and Modern Social and Political Theory” adlı kitabının 1 Mayıs …

14 Mart 1982 günü trenle Prag’dan Leipzig’e hareket ettim. Yanımda eşim Yıldız, kucağımızda da bir bebek vardı. Prag’a veda etmeden bir süre önce BSS başredaktörü Konstantin Zarodov beni kabul edip kutladı. Yeni doğan Ferhat’ı kast ederek “теперь ты самый богатый человек в мире” (sen şimdi dünyanın en zengin insanısın) dedi. 39 yaşımı bitirip 40’ıma basmışken baba olmuştum. Zarodov yoldaşın özlü …

Demokrasi ve “Sol” Bu aralar “Sol”un Demokrasi ile imtihanını sorgular durumdayım. Aslında Sağ, Sol kavramlarıda çok eskidi, kullanım değerini yitirdi.Genel bilindik bir niteleme olduğu için bu yazıda bir miktar “Sol” kavramını kullanacağım. Bizim gençliğimizde siyaset yaptığımız yıllarda o toz duman arasında içinde bulunduğumuz örgütlerin yapısını, işleyişin demokratik olup olmadığını sorgulamazdık,sorgulayamazdık bile.Sorgulamaya kalkıştığımız anda kendini kapının önünde bulur, kapının önünde bulmakla …

“Ama, İE nedir?”. Birçoğunuzun şu soruyu sorduğunu duyuyorum. “Pratikte ne anlama geliyor?” Böyle büyük bir proje kimsenin planına dayalı olamaz, organik ve kitlesel fikirlerin ortaklaşmasıyla inşa edilmelidir, şu açıktır- en azından benim için: İE sadece Dünya Sosyal Forumu veya on yıl önce İspanya’da, Atina’da, Londra’da, NYC’de meydanlarda toplanarak açık tartışma formatı gibi çabaları taklit ederse başarılı olamaz. İlericileri bir araya …